Ultradźwięki

Ultradźwięki, ultrafonoforeza

Fizykoterapia to część fizjoterapii, która polega na wykorzystaniu różnego rodzaju bodźców fizycznych w celach leczniczych. Jednym z takich bodźców są ultradźwięki,  stosowane w terapii o nazwie sonoterapii,  podczas której drgania mechaniczne o wysokiej częstotliwości oddziałują na tkanki poddane zabiegowi.

Jak działają ultradźwięki?

Ultradźwięki działają przeciwbólowo, a także:

• zwiększają ukrwienie tkanek oraz poprawiają ich trofikę,
• zmniejszają tonus mięśniowy
• zwiększają elastyczność tkanki łącznej,
• hamują proces zapalny
• przyspieszają gojenie się ran.

Efekt analgetyczny, oparty jest na działaniu  mechanicznym, termicznym oraz fizykochemicznym. Zabieg z wykorzystaniem ultradźwięków może być stosowany jako oddzielna terapia lecznicza lub terapia wspomagająca.

Zabiegiem zaliczanym do sonoterapii jest także  „ultrafonoforeza” . Zabieg polega na wprowadzeniu leku w postaci żelu za pomocą naddźwięków. Zaletą tej terapii jest intensyfikacja działania przeciwzapalnego oraz przeciwbólowego.

Ultradźwięki – jakie są wskazania do zabiegu?

Ultradźwięki wykorzystywane są w leczeniu wielu schorzeń narządu ruchu, w tym min., choroby zwyrodnieniowej stawów, zespołu bólowego rwy kulszowej, zapalenia okołostawowego barku, zespołu kanału nadgarstka, przykurczu Dupuytrena,  entezopatiach np. entezopatia rozcięgna  podeszwowego ( ostroga piętowa), zapaleniu nadkłykcia bocznego ( łokieć tenisisty), zapaleniu nadkłykcia przyśrodkowego ( łokieć golfisty),  koślawości palucha.

Ultradźwięki można także zastosować aby przyspieszyć proces gojenia się złamań,  a także na blizny, poprzez ich uelastycznienie.

Przeciwwskazania do zabiegu z wykorzystaniem ultradźwięków

• obecność w tkance metalowego ciała obcego
• ciąża,
• nowotwór, szczególnie w przypadku wystąpienia zmian przerzutowych oraz po operacji usunięcia guza,
• rozrusznik serca,
• aktywny stan gruźlicy
• choroby krążenia (zakrzepowe zapalenie żył, niewydolność krążenia, zaburzenia pracy serca),
• neuropatie,
• ostre infekcje i procesy zapalne,
• przerwanie ciągłości naskórka oraz zmiany skórne w przypadku chorób zakaźnych,
• gorączka i ogólny zły stan zdrowia (wyniszczenie organizmu),
• okolica nasad kości u dzieci
• cukrzyca

Jak wygląda zabieg?

Przygotowanie

Skóra w okolicy miejsca zabiegu musi zostać oczyszczona, powinna być także pozbawiona uszkodzeń oraz zmian skórnych, takich jak wypryski. Jeśli w tym obszarze występuje duże owłosienie, warto wykonać depilację, aby zapewnić maksymalną skuteczność zabiegu.

Przebieg

Na początku nakładana jest na skórę substancja sprzęgająca w postaci żelu, który ma na celu  zapobiec odbijaniu się fal od tkanki, ułatwić przesuwanie głowicy a także  wyrównanie nierówności powierzchni  ciała.

Następnie fizjoterapeuta powoli przesuwa głowicę dźwiękową generującą ultradźwięki po danym obszarze. W zależności od celu zabiegu fizjoterapeuta dostosowuje metodę ustawienia aparatu ultradźwiękowego, aby móc odpowiednio kontrolować głębokość penetracji fali ultradźwiękowej oraz intensywność ultradźwięków. Aby zabieg był skuteczny, kluczowe jest dobranie odpowiednich parametrów, które obejmują m.in. wielkość głowicy, moc urządzenia, czas trwania i liczbę serii zabiegów. Jeśli zabiegowi poddawane są mięśnie, powinny być one rozluźnione, dlatego fizjoterapeuta musi ułożyć pacjenta w odpowiedniej pozycji. W przypadku stawów specjalista może zmieniać ułożenia pacjenta podczas zabiegu.

Jakie są efekty zabiegu

Terapia ultradźwiękami przynosi korzyści dla ciała na kilku poziomach, dzięki czemu zapewnia efekt chemiczny, ponieważ stymuluje reakcje chemiczne w organizmie oraz efekt biologiczny. Ultradźwięki zwiększają bowiem przepuszczalność błon komórkowych, co ułatwia transport płynów i składników odżywczych do tkanek. Ponadto oddziałują na zakończenia nerwowe i stymulują układ nerwowy, co przynosi pozytywny wpływ na przykład na pracę serca czy poziom ciśnienia krwi. Sonoterapia powoduje, że ból w poszczególnych partiach ciała staje się mniej odczuwalny, napięcie jest zredukowane a wytrzymałość włókien kolagenowych zwiększona. Działanie przeciwbólowe ultradźwięków jest spowodowane przyspieszeniem krążenia w tkankach (krwi i limfy), dzięki czemu stają się lepiej dotlenione, a zbędne produkty przemiany materii są eliminowane szybciej i sprawniej. Terapia z wykorzystaniem ultradźwięków powoduje także pobudzenie syntezy kolagenu i czyni tkankę łączną bardziej rozciągliwą.