Aktualności

Rehabilitacja stawu skokowego

Rehabilitacja stawu skokowego stanowi kluczowy element procesu terapeutycznego po urazach tego stawu, szczególnie po złamaniach oraz zabiegach chirurgicznych, takich jak artroskopia. Staw skokowy, odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu stabilności i ruchomości kończyny dolnej. Właściwie prowadzona rehabilitacja pozwala na pełne przywrócenie funkcji stawu, minimalizując ryzyko powikłań oraz poprawiając jakość życia pacjenta.

Rehabilitacja po złamaniu stawu skokowego

Złamanie stawu skokowego jest poważnym urazem, który wymaga precyzyjnej interwencji chirurgicznej oraz starannie zaplanowanego procesu rehabilitacji. Złamania tego typu mogą obejmować złamanie kostki przyśrodkowej, bocznej oraz tylnej, a także złamania trójkostkowe, które są bardziej złożone i trudniejsze w leczeniu.

Etapy rehabilitacji po złamaniu stawu skokowego:

1. Faza unieruchomienia (pierwsze tygodnie po operacji) – w początkowej fazie, bezpośrednio po zabiegu chirurgicznym, staw skokowy jest unieruchamiany w ortezie lub gipsie w celu zapewnienia prawidłowego zrostu kości. W tym okresie kluczowe jest zapobieganie zanikowi mięśni oraz zakrzepicy żylnej poprzez wprowadzenie ćwiczeń izometrycznych, które mogą być wykonywane bez obciążania stawu.
2. Faza wczesnej mobilizacji (zwykle od 4-6 tygodnia po operacji) – po zakończeniu okresu unieruchomienia stopniowo wprowadza się ćwiczenia mające na celu przywrócenie zakresu ruchu w stawie skokowym. W tym czasie rozpoczyna się również nauka chodzenia z obciążeniem stopniowanym, pod kontrolą specjalisty. Kinezyterapia obejmuje ćwiczenia mobilizacyjne, które mają na celu poprawę elastyczności ścięgien oraz więzadeł, a także wzmacnianie mięśni stabilizujących staw.
3. Faza zaawansowanej rehabilitacji (od 8-12 tygodnia po operacji) – na tym etapie rehabilitacji, pacjent zaczyna intensywniejsze ćwiczenia, które mają na celu odbudowę siły mięśniowej, poprawę propriocepcji oraz stabilności stawu. Wprowadza się treningi dynamiczne, takie jak ćwiczenia na platformach balansowych, ćwiczenia z taśmami oporowymi oraz bieżnią. Istotnym elementem jest również praca nad symetrią chodu oraz koordynacją ruchową.
4. Faza powrotu do pełnej aktywności (zwykle po 12 tygodniach) – w tej końcowej fazie rehabilitacji celem jest pełne przywrócenie funkcji stawu skokowego, co pozwala pacjentowi na powrót do codziennych aktywności, a w przypadku sportowców – do pełnej aktywności fizycznej. Ćwiczenia są intensyfikowane, uwzględniając specyficzne wymagania pacjenta, takie jak bieganie, skakanie czy zmiana kierunku ruchu.
   
   

Ramy czasowe wprowadzone w poszczególnych metodach w kolejnych etapach leczenia są zależne od rodzaju załamania, wieku pacjenta, objawów oraz faktu czy była wykonana operacja.

Rehabilitacja po artroskopii

Artroskopia stawu skokowego jest minimalnie inwazyjną procedurą chirurgiczną, stosowaną w diagnostyce i leczeniu różnych patologii stawu skokowego, takich jak uszkodzenia chrząstki, ciała obce czy uszkodzenia więzadeł. Mimo że jest to procedura mniej obciążająca niż tradycyjna chirurgia otwarta, rehabilitacja po artroskopii jest niezbędna do przywrócenia pełnej funkcji stawu.

Kluczowe aspekty rehabilitacji po artroskopii:

1. Wczesne przywracanie ruchomości – już w pierwszych dniach po zabiegu zaleca się rozpoczęcie delikatnych ćwiczeń mobilizacyjnych, mających na celu utrzymanie zakresu ruchu stawu skokowego i zapobieganie przykurczom. Ćwiczenia te obejmują bierne i aktywne ruchy w stawie, wykonywane w odciążeniu.
2. Kontrola obrzęku i stanu zapalnego – bardzo ważnym elementem w początkowej fazie rehabilitacji jest kontrola obrzęku oraz stanu zapalnego. Stosuje się techniki takie jak drenaż limfatyczny, terapia zimnem oraz unieruchomienie kończyny w pozycji elewacyjnej, co pomaga zmniejszyć obrzęk i ból.
3. Stopniowe zwiększanie obciążenia – w zależności od postępu leczenia, fizjoterapeuta wprowadza stopniowe obciążanie stawu skokowego. Ćwiczenia oporowe są wykonywane w bezpiecznym zakresie, co pozwala na powolne odbudowanie siły mięśniowej i stabilności stawu.
4. Przywracanie pełnej funkcji – w miarę jak pacjent odzyskuje siłę i stabilność, rehabilitacja koncentruje się na przywróceniu pełnej funkcji stawu. Wprowadza się ćwiczenia dynamiczne, które symulują codzienne aktywności, takie jak wchodzenie po schodach, bieganie, a także bardziej zaawansowane formy treningu proprioceptywnego.

Rehabilitacja po złamaniu trójkostkowym stawu skokowego

Złamanie trójkostkowe stawu skokowego to poważny uraz, który obejmuje złamanie kostki przyśrodkowej, bocznej oraz tylnej części piszczeli (tzw. trzeciej kostki). Jest to uraz wymagający najczęciej interwencji chirurgicznej, po której następuje długi i skomplikowany proces rehabilitacji.

Rehabilitacja po złamaniu trójkostkowym obejmuje:

1. Faza unieruchomienia i gojenia – po operacyjnym złożeniu złamania, staw skokowy jest unieruchamiany w celu zapewnienia stabilizacji i prawidłowego gojenia. W tym czasie pacjent może rozpocząć ćwiczenia izometryczne, które pomagają utrzymać siłę mięśniową.
2. Przywracanie ruchomości – po zdjęciu unieruchomienia, celem rehabilitacji jest jak najszybsze przywrócenie ruchomości stawu. Wprowadza się delikatne ćwiczenia mobilizacyjne oraz techniki manualne, aby zapobiec przykurczom oraz zrostom w obrębie stawu.
3. Odbudowa siły i stabilności – w miarę postępu rehabilitacji, program terapeutyczny koncentruje się na odbudowie siły mięśniowej oraz stabilności stawu. Pacjent wykonuje ćwiczenia wzmacniające, zarówno w zamkniętych, jak i otwartych łańcuchach kinematycznych, co pozwala na bezpieczne wprowadzenie obciążenia stawu.
4. Trening funkcjonalny – w końcowej fazie rehabilitacji, nacisk kładzie się na trening funkcjonalny, który przygotowuje pacjenta do powrotu do pełnej aktywności. Ćwiczenia dynamiczne, trening równowagi oraz symulacje codziennych czynności pomagają w odzyskaniu pełnej funkcji stawu skokowego.

Rehabilitacja stawu skokowego po złamaniach oraz po artroskopii wymaga indywidualnie dostosowanego programu terapeutycznego, który obejmuje różne etapy powrotu do zdrowia. Zarówno rehabilitacja po złamaniu, jak i po zabiegach chirurgicznych, takich jak artroskopia, wymaga zaangażowania i współpracy pacjenta z zespołem terapeutycznym. Prawidłowo prowadzona rehabilitacja jest kluczowa dla przywrócenia pełnej sprawności ruchowej i zapobiegania powikłaniom, co w efekcie przekłada się na poprawę jakości życia pacjenta.