Aktualności

Niewydolność serca

Niewydolność serca to stan, w którym mięsień sercowy nie jest w stanie pompować odpowiedniej ilości krwi do narządów, znajdujących się w naszym organizmie. Do poszczególnych narządów dociera zbyt mało tlenu. Upośledza to ich funkcjonowanie lub powoduje zaleganie zbyt dużej ilości krwi w narządach ciała, co prowadzi do obniżenia wydolności wysiłkowej. Niewydolność serca- dowiedz się więcej!

Niewydolność serca

• Ostra niewydolność serca – pojawia się nagle i objawy szybko narastają
• Przewlekła niewydolność serca- objawy utrzymują się przez co najmniej miesiąc i w zależności od narastania objawów klinicznych, określamy ją jako stabilną lub niewyrównaną
• Zastoinowa niewydolność serca –  to postać  ostrej lub przewlekłej postaci niewydolności serca z cechami przewodnienia organizmu. Objawia się to zastojem krwi w różnych narządach, co powoduje np.  duszność, obrzęki kończyn dolnych, powiększenie wątroby czy poszerzenie żył szyjnych.

Ze względu na charakter dominujących objawów  z tzw. krążenia małego (płucnego), za które odpowiada prawa komora serca, czy krążenia dużego, za które odpowiada lewa komora serca, zastosowano również określenia:

• prawokomorowa niewydolność serca
• lewokomorowa niewydolność serca
• obukomorowa niewydolność serca

Jakie są przyczyny niewydolności serca?

Przyczyny niewydolności serca:

• choroba niedokrwienna serca (często przebyty zawał serca)
• nadciśnienie tętnicze
• wady zastawek serca
• kardiomiopatie
• zapalenie mięśnia sercowego
• nadużywanie alkoholu
• cukrzyca
• zaburzenia rytmu serca
• radioterapia w guzach śródpiersia
• niektóre leki
• choroby płuc
• marskość wątroby
• nadczynność tarczycy
• ciężka niedokrwistość

Niewydolność serca – objawy

Objawy niewydolności serca:

• duszność (początkowo występuje podczas wysiłku fizycznego, następnie w czasie niewielkiej aktywności, w skrajnym przypadku pojawia się w spoczynku)
• duszność orthopnoe (występuje w  kilka minut po położeniu się i ustępuje po przyjęciu pozycji siedzącej lub stojącej)
• duszność bendopnea (pojawia się podczas schylania)
• zmniejszona tolerancja wysiłku, stałe znużenie i zmęczenie
• obrzęki, powiększenie obwodu brzucha, przyrost masy ciała, spowodowany gromadzeniem się płynów w organizmie
• kaszel nocny
• świszczący oddech
• utrata apetytu
• kołatanie serca
• zawroty głowy, omdlenia
• ogólne wyniszczenie organizmu ( w ciężkiej niewydolności serca)

Objawy mogą narastać powoli (przewlekła niewydolność serca) lub mogą pojawić się nagle i bardzo szybko narastać (ostra niewydolność serca).

Jak oceniamy stopień zaawansowania niewydolności serca?

Do oceny stopnia zaawansowania  niewydolności serca służy skala NYHA opracowana przez Nowojorskie Towarzystwo Kardiologiczne:

Klasa NYHA I – choroba nie powoduje ograniczenia aktywności fizycznej, zmęczenia, duszności, kołatania serca i bólu dławicowego

Klasa NYHA II – chorzy odczuwają niewielkie upośledzenie aktywności fizycznej; czasem pojawia się duszność , kołatanie serca, ból dławicowy, który ustępuje po odpoczynku

Klasa NYHA III –  znacznie ograniczona aktywność fizyczna, pojawianie się powyższych objawów podczas wykonywania małych wysiłków jak mycie się, ubieranie; w spoczynku dolegliwości nie występują

Klasa NYHA IV – u tych chorych zmęczenie, duszność, kołatania serca, ból dławicowy występuje podczas bardzo małego wysiłku a dolegliwości pojawiają się też w spoczynku

Leczenie

Leczenie niewydolności serca:

Leczenie przyczynowe – eliminacja przyczyn, które mogły wywołać niewydolność serca tj. operacyjna korekta wad zastawkowych i anatomicznych serca, usunięcie ognisk zaburzeń rytmu serca, oraz stosowanie technik przywracających prawidłowe ukrwienie serca w przebiegu choroby wieńcowej

• CRT – terapia resynchronizacyjna – wszczepienie elektrod do serca, które stymulują pracę komór, zmniejszają nasilanie się objawów, poprawiając jakość życia
• Kardiowerter-defibrylator (ICD) – urządzenie to stosuje się w przypadku wystąpienia groźnych zaburzeń rytmu serca. Urządzenie przywraca prawidłową czynność serca. Wszczepia się je pod lewy obojczyk, a elektrody wprowadzane są do mięśnia sercowego
• Przeszczepianie serca –  w skrajnych przypadkach, jedynym wyjściem leczenia przyczynowego jest przeszczepienie serca od dawcy. W czasie oczekiwania na przeszczepienie serca stosuje się przejściowo urządzenie wspomagające pracę lewej komory (LVAD)

Leczenie farmakologiczne (Inhibitory konwertazy angiotensyny- ACEI, β-blokery, antagoniści aldosteronu, leki moczopędne)

W leczeniu ostrej niewydolności serca ważne jest podtrzymywanie czynności życiowych i niedopuszczenie do powstawania trwałych zmian w ważnych narządach chorego,

Farmakoterapia w przewlekłej niewydolności serca obejmuje także leczenie uspakajające i przeciwbólowe, tlenoterapię, a w przypadku zagrożenia życia resustytację i elektrostymulację serca.

Postępowanie niefarmakologiczne – edukacja (ograniczenie soli, aktywność fizyczna, ograniczenie spożycia alkoholu, zaprzestanie palenia tytoniu, szczepienie przeciw grypie i pneumokokom, unikanie podróży do okolic położonych na wysokości >1500 m n.p.m, wilgotnych lub gorących, kontrola masy ciała, dieta śródziemnomorska

Przewlekła niewydolność serca jest chorobą, która wymaga leczenia do końca życia. Należy wykonywać okresowe badania kontrolne i leczyć przyczyny uszkodzenia serca, np. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, hipercholesterolemia oraz dbać o kondycję fizyczną.