Uszkodzenie łąkotki
Łąkotki to chrząstki w kształcie litery C, które znajdują się w stawie kolanowym. W każdym kolanie znajdują się 2 łąkotki, nazywane od ich położenia – łąkotka przyśrodkowa oraz łąkotka boczna. Struktury te uczestniczą aktywnie w ruchach zachodzących w stawie kolanowym, przez co narażone są na urazy. Podczas prostowania przemieszczają się do przodu, natomiast przy ruchu zginania przesuwają się w tył. Przy wykonywaniu ruchów zmieniają położenie względem powierzchni stawowych o ponad centymetr. Dzięki nim możliwe jest wykonywanie ruchów obrotowych. W zależności od kierunku skrętu łąkotki przesuwają się, jedna w przód, a druga w tył. Razem z więzadłami odpowiadają za stabilizację stawu kolanowego. Pełnią funkcję amortyzacyjną oraz pomagają utrzymać płynność ruchu i ślizgu w stawie.
Uszkodzenie łąkotki – rodzaje
Rodzaje uszkodzenia łąkotek:
- podłużne
- poziome
- promieniowe
- “rączki od wiadra”
- “dziób papugi”
- przeciążeniowe
- flap
Uszkodzenie łąkotki – na czym polega leczenie?
Lokalizacja uszkodzenia jest czynnikiem decydującym o wyborze leczenie zachowawczego czy chirurgicznego. Wynika to z faktu, że różne obszary łąkotki posiadają odmienne ukrwienie dlatego proces gojenia się niektórych części chrząstki jest bardzo słabe. Do uszkodzenia łąkotek może dojść podczas gwałtownego ruchu wyprostu stawu kolanowego, szybkiego skrętu z równoczesnym zgięciem. Struktury nie nadążają za ruchem i dochodzi do zaklinowania. Są to sytuacje typowe występujące podczas jazdy na nartach, gry w koszykówkę, piłkę nożną, ale również w wykonywaniu codziennych ruchów. Urazy występujące w sportach kontaktowych są najczęstsza przyczyną uszkodzeń wśród młodych pacjentów. Często towarzyszy im uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego. Zaobserwowano, iż łąkotka boczna ulega rozdarciu znacznie rzadziej niż łąkotka przyśrodkowa. Torbiele łąkotkowe oraz wady wrodzone sprawiają iż łąkotka staje się bardziej podatna na urazy. Uszkodzenia łąkotek u osób dorosłych często występują razem ze zmianami zwyrodnieniowymi.
Jakie są objawy uszkodzenia łąkotki?
Uszkodzenie łąkotki daje objawy takie jak:
- ból kolana
- wysięk w stawie (obrzęk),
- bolesność uciskowa szpary stawowej,
- trzaski, przeskakiwania
- przymusowe ustawienie kończyny (w przypadkach bloku),
- uciekanie kolana,
- zanik mięśnia czworogłowego z osłabieniem jego napięcia,
Dawniej uważano łąkotki za zbędne struktury. Obecnie stara się podejmować działania, które jak najlepiej mogą je chronić, a decydować się na usunięcie tylko tego co jest absolutnie konieczne jeśli interwencja chirurgiczna jest wskazana. Działania podejmowane przez fizjoterapeutów w ostatnich latach cechują się dużą skutecznością w leczeniu niektórych rodzajów urazów.
Rehabilitacja po uszkodzeniu łąkotki w Medikar:
Postępowanie lecznicze uzależnione jest od wielkości uszkodzenia, jego lokalizacji oraz uszkodzeń współistniejących, a także od poziomu aktywności i wieku pacjenta. Zazwyczaj konieczny jest zabieg chirurgiczny (meniscektomia) częściowy, bądź całkowity lub zszycie, zespolenie łąkotki.
W zależności od rodzaju zabiegu prowadzona jest odpowiednia rehabilitacja. Uogólnione postępowanie rehabilitacyjne wygląda następująco:
W pierwszym etapie nie forsujemy zgięcia kolana. Skupiamy się na zwiększeniu zakresu ruchomości w stawie poprzez czynne wspomaganie rozciągania. Wykonujemy ćwiczenia izometryczne, równoważne i wpływające na propriocepcję. Z zakresu fizykoterapii stosujemy krioterapię i elektrostymulację.
Kolejny etap to kontynuacja wykonywania wyżej wymienionych ćwiczeń. Dodatkowo uczymy się ćwiczeń wykorzystujących pełen zakres ruchomości stawu kolanowego w zamkniętych łańcuchach kinematycznych.
W ostatnim etapie wprowadzamy ćwiczenia dynamiczne zarówno w zamkniętych jak i otwartych łańcuchach oraz ćwiczenia propriocepcji w dużym zakresie. Skupiamy się również na zwiększaniu siły i wytrzymałości mięśni. Na tym etapie pacjent powinien wrócić do całkowitej aktywności.
Przykładowe ćwiczenia
Przykładowe ćwiczenie mięśnia czworogłowego, odpowiadającego za stabilizację kolana:
Połóż się płasko, nogi proste w stawach kolanowych, palce stóp skierowane do siebie.
Podłóż pod kolana poduszkę lub miękką piłeczkę i wciskaj w nią kolano, tak jakbyś chciał
zgnieść przedmiot. Utrzymaj tę pozycję przez 10-20 sekund. Wykonaj 2 zestawy po 10
skurczów, odpoczywając 30-60 sekund między seriami.